Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest dokumentem strategicznym, który wyznacza działania umożliwiające rozwój gospodarki obszaru gminy, a także jej docelowe przekształcenie w gospodarkę niskoemisyjną.
Gospodarka niskoemisyjna to taka, w której rozwój gospodarczy opiera się na idei zrównoważonego rozwoju i przyczynia do realizacji następujących celów:
- ograniczenie emisji gazów cieplarnianych,
- ograniczenie zużycia energii,
- zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych,
przy jednoczesnej poprawie jakości powietrza.
Gospodarka niskoemisyjna jest związana ze wzrostem innowacyjności i wdrożeniem nowych technologii.
W Planie Gospodarki Niskoemisyjnej ujęte są działania z zakresu termomodernizacji obiektów, wsparcia efektywności energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz działania edukacyjne z tych obszarów.Plan Gospodarki Niskoemisyjnej ujmuje zarówno zadania gminy jak i interesariuszy zewnętrznych.
Wśród korzyści z posiadania planu gospodarki niskoemisyjnej wymienić można:
- ułatwiony dostęp do funduszy zewnętrznych na dofinansowanie inwestycji dotyczących efektywności energetycznej w gminie,
- oszczędności w budżecie gminy,
- udoskonalenie zarządzania gminą,
- poprawa jakości powietrza na terenie gminy,
- lepszy wizerunek władz samorządowych.
W ramach przygotowywania planu przeprowadzana jest inwentaryzacja zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych oraz analizowane są możliwości redukcji zużycia energii. Dla wybranego wariantu działań opracowywany jest harmonogram realizacji i możliwe źródła finansowania. Ustalone zostają zasady monitorowania i raportowania wyników.
Pierwsze Plany Gospodarki Niskoemisyjnej dla gmin powstawały w latach 2014-2015. W tym czasie były one dofinansowywane ze środków Unii Europejskiej na działania niskoemisyjne.
Plany Gospodarki Niskoemisyjnej są nadal potrzebne samorządom. Samorządy, które przygotowały plany gospodarki niskoemisyjnej, są w nowej unijnej perspektywie finansowej kluczowymi odbiorcami wsparcia z funduszy europejskich, przeznaczonych na niskoemisyjny rozwój.
Ambitne cele w zakresie długoterminowej strategii do 2050 roku zakładają, że dobrze prosperująca, nowoczesna i konkurencyjna gospodarka ma być neutralna dla klimatu. Zalecane jest zatem, aby każdy samorząd swoje działania skierował na przygotowanie strategii transformacji energetycznej na terenie gminy, a następnie kolejnych dokumentów wspierających działania niskoemisyjne.